Umsögn um rýni á fjárfestingum erlendra aðila

Samtökunum þykir sérstaklega mikilvægt að benda á eitt tiltekið atriði sem þessi umsögn snýr að. Muni það verða samþykkt óbreytt getur hæglega komið upp sú staða að íslensk fjármálafyrirtæki muni í fjölda tilvika falla undir skilgreiningu frumvarpsins að verða erlendur aðili gagnvart innlendum fyrirtækjum. Komi þær aðstæður upp mun það hafa í för með sér að viðskiptasamningar eins og lán innlends banka, sem gæti verið skilgreindur sem erlendur samkvæmt lögum þessum, verða tilkynningarskyld til ráðherra, rétt eins og um væri að ræða banka sem er sannarlega erlendur, og er skráður með starfsemi sína erlendis. Einnig er á það bent að þetta kann að eiga sér stað í fleiri tilvikum og þarf því að skoða gaumgæfilega hvenær og í hvaða tilvikum aðilar geta fallið undir umrædda skilgreiningu. Samtökin efast um að þetta hafi verið hugleitt við smíði frumvarpsins eða þau umfangsmiklu áhrif sem þetta getur haft í för með sér.

Ef erlendir aðilar eignast 25% eða stærri eignarhlut í íslenskum banka verður hann skilgreindur sem erlendur banki skv. þessum lögum. Skv. 5.gr. frumvarpsins mun það hafa í för með sér að viðskiptasamningar eins og lán bankans til innlendra aðila muni því verða tilkynningarskyld til ráðherra. Þau skilyrði eru mjög víð sem leiðir til þess að hundruðir eða þúsundir lána hjá þeim banka yrðu sérstaklega tilkynningarskyld til ráðherra skv. þessum lögum rétt eins og um væri að ræða lánveitingu banka sem er sannarlega erlendur.

SFF telur að mörkin sem miðað sé við varðandi eignarhlut til að innlent fjármálafyrirtæki teljist erlendur aðili of ströng, þ.e. eignarhlutur sem hlutfall af heildarhlutafé sé of lítill. Hér er rétt að benda á að um er að ræða beina eða óbeina eign og er ekki gerður neinn greinarmunur hvort um er að ræða stóran eða örfáa erlenda kjölfestufjárfesta eða hvort um sé að ræða mjög dreifða eignaraðild óskyldra erlendra aðila þar sem hver og einn hluthafi hefur hverfandi áhrif á stefnu og ákvarðanir bankans. Það er einnig rétt að benda á að hagsmunir íslensks banka með starfsleyfi hérlendis, eru annars eðlis en hjá banka sem er með starfsleyfi í öðru ríki og hefur t.d. litla tengingu við Ísland jafnvel þótt að erlendir aðilar eigi umtalsverðan hlut í íslenska bankanum. Langmest af lánveitingu innlendra banka eru hér innanlands og fara hagsmunir þeirra því almennt saman við innlenda aðila og íslenskt efnahagslíf en það á ekki með sama hætti við um banka sem eru skráðir erlendis en stunda lánveitingar hér á landi.

Verði frumvarpið að lögum mun sú framkvæmd sem hér er lýst hafa mikinn óþarfa kostnað, umstang, óvissu og flækjustig fyrir íslenska banka og íslenska stjórnsýslu,án þess að séð verði hver ábatinn af því eigi að vera. Í þessu sambandi má benda á að Fjármálaeftirlit, Seðlabanka Íslands, fylgist mjög vel og náið með öllum lánveitingum íslenskra banka. Það verður því ekki séð hver þörfiner fyrir ráðherra að fylgjast sérstaklega með þeim lánveitingum jafnvel þó að erlendir aðilar eignist 25% hlut í viðkomandi banka. Mikilvægt er jafnframt að ekki sé enn frekar bætt á skýrslugjöf fyrir banka hérlendis, sem þegar er mjög umfangsmikil og byggir á sömu kröfum og lögð er á önnur fjármálafyrirtæki með starfsleyfi í Evrópu.